Ο θετικός λόγος αναπτύσσεται μέσα σε
συνθήκες αβεβαιότητας ως προς το απόλυτο των αποφάνσεών του, καθώς δεν μπορεί
να αποδείξει την ισχύ τους στον διηνεκή βαθμό τού Είναι. Η αναπόφευκτη
σχετικότητα όσων αποφαίνεται, θα μπορούσε να υπονομεύσει κάθε προσπάθεια
συστηματικής γνώσης του γίγνεσθαι. Βλέπουμε όμως την επιστημονική γνώση να
συσσωρεύεται και να εξελίσσεται σε πολλά πεδία, πατώντας πάνω σε κάποια
δεδομένα.
Ο επιστημονικός λόγος που διερευνά την υλική
διάσταση των πραγμάτων και τις μηχανικές σχέσεις τους, διασταυρώνει συνεχώς τις
υποθέσεις του με την πραγματικότητα που εξετάζει (με πειράματα και μελέτες) για
να αποδείξει την ισχύ τους. Εφόσον αποδεικνύει μια υπόθεσή του, αυτή γίνεται
θέση, πάνω στην οποία θα πατήσει στη συνέχεια η γνώση πάνω στο διερευνώμενο
πεδίο, για να εξελιχθεί περαιτέρω.
Το γεγονός ότι όλα όσα λέει μπορεί να
μην ισχύουν απόλυτα στο διηνεκές, δεν αναιρεί την «προσωρινή» ισχύ τους μέσα
στα πλαίσια του γίγνεσθαι αυτού του κόσμου που ζούμε. Η ισχύς της γνώσης του βελτιώνεται,
φωτίζοντας περιοχές του κόσμου μας - είτε του μικρόκοσμου, είτε του μακρόκοσμου
-, που ήταν μέχρι τώρα σκοτεινές. Έτσι έχει καταφέρει να διεισδύσει σε πολλά «μυστήρια»
του γίγνεσθαι, έστω κι αν δεν μπορεί να λύσει το μυστήριο του Είναι. Ούτε όμως
τον απασχολεί, αφού είναι εκτός του αντικειμένου του.
Ο επιστημονικός λόγος εξετάζει
μετρήσιμα μεγέθη και μόνο, αφήνοντας εκτός οτιδήποτε είναι αμέτρητο. Οτιδήποτε
δεν μπορεί να μετρηθεί δεν αναγνωρίζεται ως διαπιστωμένος επιστημονικός λόγος.
Αυτή είναι η βασική καταστατική του συνθήκη που τον δεσμεύει και τον αναγκάζει
να γίνει συγκεκριμένος. Τοιουτοτρόπως γίνεται και πρακτικός, δίνοντάς μας
πρακτικές γνώσεις, που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για να καλυτερεύσουμε τις
υλικές συνθήκες διαβίωσής μας.
Η ζωή μας, όμως,
δεν έχει μόνο την υλική (ποσοτική) διάσταση, που εξετάζει ο επιστημονικός λόγος.
Οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται μόνο για τις ποσοτικές και μετρήσιμες εκδοχές της
ζωής τους. Τους απασχολούν θέματα σε σχέση με τον εαυτό τους και με τους άλλους
που αφορούν την ποιοτική πλευρά. Οι λεγόμενες «επιστήμες του ανθρώπου»
προσπαθούν να διερευνήσουν αυτή την πλευρά με επιστημονικό τρόπο, αν και δεν
είναι μετρήσιμη. Αυτό δεν αναιρεί την αναγκαιότητά τους, καθώς έχουμε ανάγκη
μιας κάποιας θετικής γνώσης στα περίπλοκα ζητήματα των σχέσεών μας, για να ξέρουμε πού πάμε.
Παρόλο που
στον απώτατο χρόνο δεν έχουμε ιδέα πού οδηγούμαστε από τον Λόγο όλων αυτών που
κάνουμε, μέσα στα καθ’ ημάς πλαίσια του ανθρώπινου γίγνεσθαι μπορούμε να
διαγνώσουμε κάποιες βασικές συνιστώσες που μπορούμε να ακολουθήσουμε για μια
καλύτερη ζωή. Αυτές εξετάζονται «Όσο Πιο Απλά Γίνεται» στο
σχετικό κείμενο στις Συνόψεις φιλοσοφίας. Σε αυτό εδώ το κείμενο επισημαίνουμε ότι η ισχύς τους είναι σχετική όπως
και κάθε απόφανση του θετικού λόγου. Εδώ εξετάζουμε τη σχέση με το Απόλυτο και
πόσο σημαντική είναι για τον άνθρωπο, παρόλη την απροσδιοριστία της. Γι’ αυτό,
τονίζουμε την αναγκαιότητα του υποθετικού λόγου περί του Είναι, πέραν του
θετικού, που εξετάζει τα φαινόμενα του Γίγνεσθαι.
No comments:
Post a Comment